Het Kanaal verdient een apart hoofdstuk. De bakermat voor marathonzwemmen. Als rechtschapen marathonzwemmer moet je die gezwommen hebben. Of op zijn minst een poging gewaagd hebben.
Wat maakt het nu zo speciaal? Dit stukje zee is volkomen onbetrouwbaar. Je kunt met schitterend weer vertrekken en een uur later in een storm zitten. Of een school kwallen tegenkomen waar je niet omheen kan. Of tegen drijvend hout aanzwemmen (auau) of een plas olie door moeten of moeten wachten (of even sprinten) voor een mammoettanker die niet kan uitwijken en afremmen of hoge golven waar je misselijk van wordt (c.q. zeeziek) of heel erg koud water of de stroming is veel sterker dan vermeld op de tabel of je moet ‘snachts in het donker zwemmen. Misschien vergeet ik nog iets, oja in een mistbank terecht komen. Ten slotte, mocht je aankomen bij Cape Griz Nez in Calais, moet je oppassen dat je niet stuk gegooit wordt op de rotsen.

Laat mij jullie mijn eerste overtocht beschrijven.
Deze vond plaats in augustus 1982. Vanwege de sterke stroming door het nauwe doorgangetje in de Noordzee zijn er per maand maar 2 periodes van enkele dagen dat er überhaupt gestart kan worden. Dan is de stroming het minst sterk en kan een mens de overkant halen. Ik dus 1 van deze periodes gekozen. Juli en augustus zijn de ideaalste maanden omdat de temperatuur van het zeewater menswaardig is. Meestal zo tussen de 16 en 18 graden C. Wel fris, maar als getraind zwemmer te doen.
Ik daar heen met ingezameld en gespaard geld (kosten zo’n slordige 3000 gulden). Vader mee als coach. Komen we in Folkestone waar de meeste deelnemers zijn neergestreken. We zien het meest vreemde pluimage die het Kanaal over wil zwemmen. Van de jongste tot de oudste, van eenbenig tot eenarmig. Van Japanner tot Hollander. Van alles. Eigenlijk niet gek dat maar 10% van de pogingen slagen. Sommigen onderschatten duidelijk het zwemmen van niet alleen de lange afstand, maar ook nog eens van de omstandigheden.
Maar goed. Er staan 12 schippers op een lijst van de English Channel Association. De officiële instantie waar je je moet aanmelden. Deze organisatie zorgt voor het veilig en volgens de regels uitoefenen van de oversteek. Het is verplicht om een van de ervaren vissers als schipper te kiezen. Daar er maar 12 zijn en vele zwemmers, kom je op een soort wachtlijst te staan bij jou uitgekozen schipper. Dat betekent dat als je bijvoorbeeld 5e staat je niet zeker bent of je wel zal starten.
Joke van Staveren, toen der tijd de beste marathonzwemster van de wereld, heeft haar schipper Val Naokes aanbevolen en hem ook ingelicht dat ik wel een snellere zwemster was. Zodoende stond ik als 2e op zijn lijstje. Voor mij een gerenommeerde Canadese zwemster die wel een triple wilde proberen. Heen, terug en weer hen dus. Afspraak was dat wanneer er een gunstige weersvoorspelling van 36 uur zou zijn zij eerst mag starten en bij een gunstige weersvoorspelling van 12 uur ik als eerste mocht.
Het weer is prachtig. De trainingen in zee en de haven gaan soepeltjes. De dag van de eerste mogelijkheid tot oversteken nadert. Iedereen voor de tv naar het weerbericht luisteren. Schipper bellen……Er is een gunstige voorspelling van 12 uur. Maar nu wil die Cadanese toch als eerste starten. In ieder geval wil ze een goede tijd neerzetten en in geval het weer goed blijft dan verder gaan voor een triple. Domme pech? Ik was pas 19 jaar en natuurlijk een broekie, dus zo’n schipper denkt natuurlijk dat die Canadese beter is, heeft een staat van dienst, eerlijk is eerlijk. Zij dus gestart. Slaat het weer om na een uur of 20. Ze heeft heen en weer gedaan, de triple niet gehaald. Maar wel storm, windkracht 6 a 7. Dus het volgende tij kon niet gestart worden (er wordt een uur na hoogtij gestart) en het volgende ook niet en het volgende ook niet. De wind gaat liggen. Ziet er heel fijn uit, maar de golven zijn nog wel onstuimig op zee.
Dus nog een tij wachten. Uiteindelijk blijft er nog 1 mogelijkheid tot starten over. De golven zijn er nog steeds. Kans op een snelle tijd zit er niet in, maar als je er toch bent dan maar zwemmen om het gedaan te hebben.. Nou die laatste mogelijkheid was ‘snachts. Hoogtij was om 23.00 uur. Dus om uur of 24.00 gestart. Pikkedonker. Zo’n groen lichtgevend staafje aan je badpak als zoekpunt (alsof ze dat vinden midden op zee). De temperatuur is een graad of 16. De start is vanaf Dover Beach, je loopt gewoon het water in en zwemt zo snel mogelijk naar de schijnwerper van de visserskotter. En maar zwemmen dan. Die lamp de hele tijd in je ogen. Niks zien dus eigenlijk. Op een gegeven moment kwam de maan in zicht. Het was volle maan. Heel grappig om te zien dat die maan verplaatst. Lijkt het toch nog of je jezelf ook verplaatst. In het begin was hij klein, helder en achter mij, na een uur of 5 groot gelig en voor mij. Je moet je toch ergens mee bezig houden.
In ieder geval werd het duidelijk na ongeveer een uur al dat die golven nog best bruut waren. Choppy noemen wij dat. Van die puntgolfjes die je snel op en neer laten deinen. Daar werd ik toch wel misselijk van. Niet zeuren gewoon doorzwemmen, wordt straks misschien wel minder. Maar nee, het bleef zo. Er was maar 1 oplossing en dat was aan de andere kant van de boot zwemmen. De golven kwamen namelijk van mijn zijkant en als ik aan de andere kant ging zwemmen dan kon de boot de ergste toppen breken. Zo gezegd zo gedaan. Maar toen kon ik alleen nog maar links ademhalen met borstcrawl en dus aan de rechterkant van de boot zwemmen. Nu moest ik naar de linkerkant en over de wijde zee gaan uitkijken. Maar anders eruit wegens zeeziekte, dus toch maar proberen. Onbeschrijfelijk eng om uit de schijnwerper in het pikkedonker in de Noordzee te liggen. Wat als ze me niet terugvinden? Als een gek sprinten om weer naast de boot te komen waar de schijnwerper inmiddels ook verplaatst is naar de andere kant. En ja hoor, die schipper had gelijk, de golven werden net voldoende gebroken om niet zeeziek te worden. Gelukkig werd het al snel licht en kon ik ondanks dat ik links ademde, onder water rechts de onderkant van de boot zien zodat ik wel op koers bleef. Dat was ook een goede training om aan de ander kant te leren adem halen. Hup weer verder met de race. Uiteindelijk zagen we Cap Griz Nez verschijnen. Officieel moet je droge voeten hebben voor de oversteek goedgekeurd wordt. Doch ik kwam aan op de rotsen met een zware golfslag en er uit klimmen zou zware verwondingen kunnen opleveren. De rubberboot werd te water gelaten en de official, schipper en mijn pa komen naar mij toe gevaren om mij er uit te hijsen vlak voor ik te pletter zou slaan. De tijd is officieel 8 uur en 44 minuten. Teleurstellend te weten dat dagen eerder de zee glad was en het record van 7 uur 40 minuten binnen handbereik had kunnen zijn. Maar ik was heel blij met mijn oversteek. Ik had het gehaald. Nadat ik eruit gehesen was voeren we terug naar de kotter om weer terug naar Engeland te varen. Ik keek mijn ogen uit. Heb ik in deze golven gezwommen? Ik moest mij aan alle kanten vast houden om niet om te vallen. De kou ging nu vat om mij krijgen. Klappertandend zit ik nog een uur op de boot terug naar Folkestone.

Twee jaar later en veel ervaring rijker keer ik met mijn vader als coach nog eens terug in Folkestone.

wil je weten hoe het afloopt?  Lees het boek “Ontberingen van een marathonzwemster’